Chương 2 (Chapter 2)

“Một kỉ nguyên mới của nhân loại sẽ bắt đầu sau câu nói này!”

Karlan Callaghan tại Hội nghị Liên Minh nhân loại.

“Đó là lời mở đầu của Callaghan tại buổi lễ thành lập Binary Foundation. Ngày hôm đấy quả là một ngày đẹp trời, thời tiết thật ấm áp. Ôi! Bầu trời trong xanh hơn mọi khi, và xanh hơn tất cả những ngày trước đó cộng lại. Bố vẫn còn nhớ như in khung cảnh căn phòng khách lúc đó, những tia nắng vàng rực rỡ xuyên qua ô kính, chiếc rèm kéo dở đung đưa theo gió, bên cạnh là chiếc tivi đang trực tiếp buổi hội nghị thứ hai của Liên Minh nhân loại[1]. Bài phát biểu mở đầu hội nghị của Callaghan đã đánh dấu mốc quan trọng trong việc thành lập một tổ chức chung vì khoa học dưới quyền kiểm soát bởi Liên Minh – Binary Foundation. Cái tên gợi nhắc bố tới hai con số không và một trong lập trình⸻hai trạng thái, có lẽ vậy. Với một người không chuyên về lĩnh vực máy tính nhưng yêu thích triết học như bố thì nhiều khung cảnh bố có thể tưởng tượng ra, mà chắc con sẽ mất nhiều năm để có thể hiểu được điều bố đang suy nghĩ ngay lúc này, Stefan à.” Tệp ghi âm cứ thế tiếp tục được phát bên trong căn phòng thiếu sáng của Atlas Warders.

Ngoài trời, cơn mưa lớn như trút cả đại dương xuống thành phố và kèm theo những tiếng sấm rền liên hồi, nhưng tất cả lại khiến Atlas tập trung hơn. Anh ngồi tựa mình trên chiếc ghế bành, kế bên là chiếc máy chiếu hologram chiếu đầy đủ mọi tệp âm thanh anh đã nghe hết trong vài ngày qua. Bóng phản chiếu của từng làn nước chảy đều ngoài cửa sổ có thể nhìn rõ trên khuôn mặt đăm chiêu của anh.

Atlas mất vài hôm để có thể phân loại đủ dữ liệu mà cụ nội anh đã dày công khôi phục lại. Cụ anh là tiến sĩ Stefan Kinton Warders, từng làm việc cho Binary Foundation. Qua sự mường tượng của Atlas, cụ Stefan là một nhân chứng sống điển hình trong thời kì hậu Cách mạng Lớn lẫn thời kì Biến chuyển lớn của nhân loại.

Tuy không đầy đủ, nhưng từng tệp dữ liệu giờ đây là quý hơn vàng, khi Atlas có thể hiểu những người đàn ông và phụ nữ trong đại gia đình mình đã thích ứng với kỉ nguyên mới như thế nào. Một phần không nhỏ trong đó giúp anh hiểu được con người bác sĩ Harper Jamart Warders – bố của cụ anh.

Harper J. Warders, cái tên nổi tiếng trong giới phẫu thuật hơn một thế kỉ trước, khi mà ông đã cứu sống rất nhiều bệnh nhân trong thành phố. Thời điểm đó, đại dịch do khí hậu cực đoan gây ra bao trùm lên nhiều nơi trên Trái Đất. Nhưng với sự đóng góp lớn của các tổ chức khoa học lẫn Liên Minh được thành lập và đi vào hoạt động, thế giới dần đi vào thời kì hậu khủng hoảng. Harper J. Warders chỉ là một trong nhiều cái tên được thế hệ sau này ca tụng.

Sau một hồi, Atlas dừng lại ở tệp ghi âm có tên 2312. Anh bặm môi nghĩ, Họ chưa liên lạc với mình kể từ lúc đống dữ liệu này được tìm ra. Thật là tắc trách, và tay anh liền vô thức mở lại tệp ghi âm trước đó đã nghe.

“... thời tiết chưa bao giờ cực đoan đến vậy. Mỗi ngày bản tin mới đều tràn ngập thông tin hàng trăm triệu người mất nhà cửa và những tấc đất quý giá cho việc sản xuất. Thật là cú sốc lớn khi mà bãi đất rộng ngay phía sau bờ biển dài hơn hai ki-lô-mét, nơi bố từng đi bộ mỗi sớm bình minh cũng đã ngập trong biển nước. Tồi tệ hơn cả là nhiều đại dịch xảy ra triền miên ở những vùng đất có khí hậu cực đoan và khí hậu gió mùa. Chuỗi sự kiện như thể đang nuốt trọn lấy Trái Đất giống như Ngày tận thế mà chúng ta vẫn hay nói, Stefan à!” 

“Liên Minh là tổ chức đề cao sự đoàn kết sống còn của loài người trên Trái Đất khỏi bệnh tật, thảm họa thiên nhiên, khí hậu cực đoan. Khi ấy, bố hai mươi chín tuổi, Liên Minh đã được thành lập với nhiều sứ mệnh cao cả trong một tương lai rất xa của nhân loại.”

“Hôm nay, ngày cuối cùng của năm 2312, giao thừa không thể đáng nhớ hơn với người dân nơi đây. Tiệc giao thừa đã được Verona và những người bạn chuẩn bị xong, một bàn tiệc không thể thịnh soạn hơn. Bạn thân của bố và gia đình họ hôm nay thực sự rất tuyệt vời. Stefan mười hai tuổi cuối cùng cũng đã vào bếp trổ tài với món gà yêu thích. Một buổi tối thật tuyệt và đáng nhớ. Những món ăn ngon, những câu chuyện hay, tiếng cười đùa của lũ trẻ. Và rồi tiếng cụng ly vang lên cùng tiếng nhạc đêm giao thừa từ hiện thân của các ban nhạc huyền thoại⸻tất cả đều hoàn hảo. Gia đình nhà Armiger trông thật hạnh phúc, đứa con đầu lòng của họ - bé Jessie mười tháng tuổi chập chững những bước đi đầu tiên trong đời. Bố có thể thấy niềm vui vỡ òa của gia đình họ. Bên ngoài là tiếng lũ trẻ chơi đùa cùng pháo hoa. Mọi thứ âm thanh đều hòa quyện với nhau một cách quyến rũ. Verona, cô ấy rất tuyệt tối nay. Chiếc váy đỏ burgundy, cùng chiếc vòng ngọc trai kỉ niệm mười lăm năm ngày cưới. Mái tóc dài màu nâu hạt dẻ cùng ánh mắt hút hồn, bố và mẹ con liền nở nụ cười với nhau⸻hai nụ cười mãn nguyện với cuộc sống tươi đẹp này!”

Đắm chìm trong hồi ức của các thành viên trong gia đình, Atlas dần thấy nhẹ nhõm hơn khi sắp tới anh phải đưa ra quá nhiều quyết định quan trọng.

Bên ngoài, cơn mưa có phần dịu đi nhưng tiếng sấm của mẹ thiên nhiên vẫn rền vang. Bầu trời xám xịt còn vẹn nguyên đó. Âm thanh quen thuộc bỗng vang lên từ chiếc máy tính của Atlas, đó là trợ lý Ram – một dạng thức AI có thể điều khiển hệ thống điện tử và tương tác với con người hoặc các AI khác trong cùng một công trình kiến trúc. “Cuộc gọi có kết nối hologram[2] từ thư ký đại diện ở Ủy ban Di cư ngoài không gian. Liệu anh có muốn kết nối, Atlas?”

“Kết nối cuộc gọi này, cảm ơn Ram!” Atlas đáp lại ngay lập tức.

Ngay sau đó, một chùm sáng quét lên người anh để thu lại hình ảnh ba chiều khi anh ngồi trên chiếc ghế bành.

“Xin chào, anh Warders! Rất hân hạnh được kết nối. Tôi là Connie, thư ký của ngài Breton⸻Joshua Breton, trưởng văn phòng chính thức của Ủy ban Di cư ngoài không gian. Tôi có thể làm phiền anh một chút được không, anh Warders?”

“Tôi rất sẵn lòng,” Atlas nói trong khi chú ý tới người máy sinh học mang diện mạo của nữ giới. Nhìn thoáng qua thì vẻ ngoài và trang phục không khác con người là mấy.

“Tốt! Ngài Breton đã sắp xếp buổi phỏng vấn với anh vào trưa mai. Tôi hy vọng toàn bộ thông tin của buổi phỏng vấn này đã được gửi trực tiếp tới anh và sẽ không cần thay đổi gì.”

“Tôi sẽ ghi chú lại địa điểm và thời gian.”

“Ngài Breton là một beta, danh xưng là ông và ông ấy. Tôi tin chắc rằng buổi phỏng vấn sẽ thành công, anh Warders. Chúc anh may mắn!”

“Chào tạm biệt!” Atlas lộ rõ vẻ mặt phấn chấn.

“Chúc mừng!” Ram không quên khích lệ Atlas. “Hồ sơ của anh hẳn đã thu hút sự chú ý từ họ.”

“Cảm ơn! Cậu cũng góp công lớn đó, Ram!”

“Mọi thứ có vẻ đang đi đúng hướng.”

“Đống dữ liệu do cụ Stefan tổng hợp vẫn thiếu sót lớn. Tôi đã nghe hết chúng, và giờ tôi muốn một thứ gì đó trực quan hơn và có thể tương tác được như kiểu AvaX 2.0 chẳng hạn.”

“Không gian lưu trữ AvaX 1.0 đã được khôi phục lại cách đây ít giờ bởi tập đoàn Brahma. Anh muốn xem qua chúng? Thông tin giờ đây thực sự khan hiếm và chúng rất quý giá.”

“Phiên bản 1.0 ư? Hiện thân của những thế hệ xưa cũ. Tuyệt! Có lẽ sẽ có gì đó từ cụ cố Stefan,” Atlas lầm bầm.  

Thời điểm hơn một trăm năm trước, loài người trải qua nhiều biến chuyển lớn – đơn cử là thời kì Biến chuyển lớn của nhân loại kéo dài hơn ba mươi lăm năm. Hệ thống thông tin và cơ sở hạ tầng dữ liệu bị suy giảm trầm trọng cả về khối lượng lẫn mức độ bảo mật. Đối với các thế hệ sau này như Atlas Warders, việc tiếp cận dữ liệu cũ hàng trăm năm trước quả là điều khó khăn và đôi khi tốn kha khá thời gian lẫn tiền bạc để có thể tiếp cận được một cách đầy đủ.

“Atlas, tôi đang tìm kiếm dữ liệu liên quan đến Harper Jamart Warders và con trai ông, Stefan Kinton Warders.”

“Lượng dữ liệu AvaX 1.0 lớn đến mức nào?”

“Nó lớn gấp hàng nghìn lần phiên bản 2.0.”

Không gian ảo AvaX là nơi lưu trữ và chia sẻ những thông tin, câu chuyện của mỗi cá nhân người dùng dưới dạng tương tác thực với AI mang hình hài ba chiều (hiện thân) của chủ nhân những nội dung số đó. Nội dung tương tác hoàn toàn phụ thuộc vào khối lượng, chiều sâu thông tin mà người dùng cung cấp cho AvaX. Và tất nhiên cả độ tin cậy nữa.

“Hoàn tất tìm kiếm dữ liệu. Duy nhất một kết quả được trả về!” Ram nói trong khi Atlas còn mải pha một tách trà nóng hổi.

“Liệu rằng có sự xâm nhập hay thay đổi nội dung bất hợp pháp trên AvaX không?” Atlas vẫn tập trung lắng nghe kết quả tìm kiếm. Thói quen của anh ngoài bàn làm việc là nói chuyện thời sự cùng Ram đồng thời mải mê quanh đảo bếp – nơi anh pha chế những đồ uống yêu thích như trà và cà phê.

“Đã từng xảy ra nhiều vụ việc như vậy. Những vụ tẩy trắng và đánh cắp thông tin do hacker thực hiện từng xảy ra trên AvaX 2.0. Nhưng ở thời điểm này hệ thống bảo mật đã tốt hơn trước.”

“Ram, kết quả trả về có tên là gì vậy?”

“Thử nghiệm Stefan K. Warders.”

“Liệu dữ liệu này có thể tiếp cận và được sử dụng không?”

“Tôi sẽ mở thử tệp kết quả này.”

“Xem chừng bác sĩ Harper không phải là người ưa thích dạng thức hologram như AvaX?”

“Có thể,” Ram trả lời.

Âm thanh nhỏ như tiếng chuông phát ra. Kết nối hologram từ máy tính của Atlas được thực hiện. Những bước chân của người đàn ông mặc quần vải màu xám tro dần hiện ra trước mặt anh. Hình ảnh ba chiều hơi nhiễu nhưng anh vẫn có thể nhận thấy đây chính là cụ mình, tiến sĩ Stefan. Nhà khoa học có dáng người cao và thân hình mảnh khảnh, kẹp điếu thuốc giữa ngón trỏ và ngón giữa. Ông mặc chiếc áo sơ mi màu chàm, ống tay áo được xắn lên như thể ông vừa dở tay làm việc gì đó. “Xin chào người dùng AvaX, ta là Stefan Warders!” Hiện thân của tiến sĩ Stefan nói với vẻ mặt niềm nở. Ông lập tức rít một hơi thuốc dài, xong nhả một làn khói mờ ảo vào bầu không trung tạo ra bởi máy chiếu hologram.

Trong tay cầm cốc trà, Atlas liền nhấp môi nhẹ, xong anh đặt câu hỏi, “Ông là con trai bác sĩ phẫu thuật Harper Jamart Warders?”

“Đúng vậy, ta hi vọng sự có mặt này có thể giúp đỡ bất cứ ai muốn hiểu rõ gia đình nhà Warders vào những năm tháng đen tối nhất của bệnh dịch và hậu Tận thế diễn ra,” ông đáp.       

“Chính xác thì chuyện gì đã xảy ra với gia đình bác sĩ Harper vào cái đêm giao thừa ấy vậy?”

“Kinh hoàng,... thực sự kinh hoàng. Ngay đêm hôm đó, cô bé Jessie Armiger chỉ mười tháng tuổi và hai người bạn của cha ta bị chết do đột tử. Và đây là các ca bệnh đầu tiên được ghi nhận trong thành phố. Những triệu chứng đầu tiên cực kì đa dạng và không phải ai cũng giống ai, thậm chí không phải ai cũng lây nhiễm mầm bệnh này. Đây là điều làm bối rối nhân loại chúng ta, ít nhất tại thời điểm đó. Bữa tiệc bị gián đoạn khi một vài bác sĩ được triệu tập khẩn cấp. Sau đó thì⸻một chuỗi thảm họa xảy đến. Đài truyền hình quốc gia đã phát đi lời cảnh báo trên toàn đất nước, đây có lẽ là sự kiện ta không thể bao giờ quên được!”

“Hồi ức của bác sĩ Harper không thể ngắn như vậy được, đúng không, thưa cụ?”

“Đúng! Rất nhiều phần dữ liệu cũ đã bị hư hại và không thể khôi phục, phần nhiều là do sự di tản của gia đình và tình trạng khẩn cấp quốc gia. Chỉ một vài trong số đấy được sao lưu an toàn khi ta quay trở về nơi ở cũ.”

“Câu chuyện sau đó thì sao ạ?”

“Khoảng thời gian đen tối nhất của gia đình ta đến ngay sau đêm giao thừa hôm ấy. Bệnh viện tiếp nhận rất nhiều bệnh nhân và rồi chẳng còn ai có thể sống sót cả. Bác sĩ Harper phải túc trực tại bệnh viện. Ta chỉ được gặp cha ta qua màn hình. Nghe lời ông, ta chỉ có thể ở trong nhà để trốn mầm bệnh khủng khiếp đó. Bác sĩ Harper phải trực tiếp xử lý nhiều ca bệnh phức tạp đòi hỏi phải phẫu thuật. Thậm chí khi đó còn không đủ số bác sĩ, người máy và AI cần thiết để hỗ trợ cho các bệnh nhân. Ông nghỉ việc sau vài tuần khi biết mình không thể duy trì sự tập trung trong tình thế hỗn loạn như vậy. Thế nhưng, Verona, mẹ ta⸻bà đã nhập viện, điều này khiến cha ta phải quay lại bệnh viện. Năm đấy khi ta mười bốn tuổi, cả hai người đã qua đời trong bệnh viện.” Hiện thân tiến sĩ Stefan nói khi ông đứng tựa vào bàn, trong tay chỉ sót lại phần đầu lọc. Ông liền rít nốt hơi cuối và phả vào trong không trung làn khói trắng tựa như những kí ức của ngày tháng đen tối nhất cuộc đời ông. Mọi thứ dần tan biến vào hư vô.

Atlas quan sát người cụ của mình với vẻ mặt đượm buồn. Hiện thân của cụ Stefan vẫn đang đứng chờ người dùng như Atlas hoặc AI tương tác. “Những năm sau đó, ông đã sống một cuộc sống như thế nào?” Ram đặt câu hỏi, “Dường như nơi đây chỉ còn vương lại những kí ức đau buồn.”

“Ta là người con duy nhất của bác sĩ Harper. Thời gian sau thảm kịch năm đó, ta sống cùng gia đình giám đốc bệnh viện nơi cha ta làm việc. Ông ấy thực sự coi ta như một người con trong gia đình. Một chuyến đi được sắp xếp bởi ông đưa ta tới vùng đất xa lạ⸻Nhật Bản. Nơi ấy đã giúp ta nguôi ngoai phần nào nỗi mất mát gia đình to lớn như vậy và nó đã thay đổi cuộc đời ta.” 

“Chuyến đi ấy đã khiến ông trở thành một nhà khoa học làm việc cho Binary Foundation?” Atlas băn khoăn.

“Vốn dĩ cha ta đã muốn ta thực hiện chuyến đi ấy⸻một kế hoạch cho tương lai. Ông đã kể lại cho vị giám đốc đó và ta đã vui vẻ chấp nhận lựa chọn này.”

“Thế giới lúc đó hẳn rất hỗn loạn, phải không cụ?”Anh nhìn từng bước đi của hiện thân tiến sĩ Stefan rồi đặt câu hỏi.

“Trong khoảng thời gian này, dường như cả nhân loại trải qua hệ quả mạnh mẽ đến từ sự kiện thắt nút cổ chai[3] lần thứ hai. Lần thứ nhất xảy ra trước đó đã hơn ba mươi năm, do chuỗi thiên tai cùng nhiều đại dịch cổ khuẩn và sự hoạt động trở lại của các siêu núi lửa. Lần thứ hai là một cú rung chuyển lớn đối với nhân loại chúng ta⸻mang tên Trans. Việc điều phối con người tại các nhà máy công nghiệp nặng và nhà máy điện hạt nhân bị đình trệ. AI được thế chỗ để kiểm soát phần lớn công việc vận hành; tuy nhiên, điều đó không đủ để bù đắp cho sự vắng mặt của con người. Cơ sở hạ tầng của những thành phố lớn trên khắp thế giới biến dạng và sụp đổ cùng hệ thống ngầm phức tạp dưới lòng đất. Hàng loạt thảm kịch diễn ra từ đây. Nhiều quốc gia sụp đổ hoàn toàn về cả chính trị lẫn kinh tế. Nhiều nền văn hóa bị hủy hoại và biến mất vĩnh viễn. Thật kinh khủng! Vài thập kỉ tới có lẽ sẽ thật đáng sợ.”

“Trào lưu con người biến chuyển[4] cũng bắt đầu từ đây sao?”

“Không, nó đã xảy ra từ trước đó rất lâu rồi! Nhưng lần này thì khác, ngay sau một thời gian ngắn, chủ nghĩa con người biến chuyển trở thành công cụ sống còn tại các quốc gia phát triển. Rồi sau đó lan rộng ra khắp mọi nơi, mạnh mẽ hơn hàng trăm năm trước đây. Nhân loại chỉ còn cách tự biến mình thành cyborg hoặc tự tăng cường cơ thể hữu cơ để có thể phần nào sống sót khỏi dịch bệnh mang tên Trans này. Khoa học kĩ thuật phần nào đã cứu sống chúng ta. Kỷ nguyên cyborg hoá[5] đã đến.“

“Không chỉ là một trào lưu. Đây còn là phần tất yếu của cuộc cách mạng nhân loại, sự đổi thay mang tính sống còn.” Ram bình luận.

“Cụ Stefan đã chứng kiến mọi thứ thay đổi và cả thời kỳ Biến chuyển khi đó. Giờ tôi có thể tạm thời yên tâm về quyết định của mình, Ram.” Atlas đáp lại. “Việc khôi phục và lưu lại những dữ liệu này thật đáng giá. Cảm ơn cụ! Chúng ta sẽ gặp nhau ở một nơi nào đó, hi vọng vậy,” anh nói tiếp.

“Điều tuyệt vời là khi ta có thể nghe thấy lời cảm ơn tới những câu chuyện mà ta muốn gửi gắm vào đây. Những câu chuyện cho hậu thế. Chào tạm biệt!” Rồi hiện thân tiến sĩ Stefan biến mất.

Căn phòng lúc này lại chìm vào bóng tối vốn có của nó. Nguồn sáng duy nhất là ánh chiều tà xuyên qua những đám mây lớn của cơn giông kèm mưa lớn xối xả ngoài kia.

[1] Tổ chức có hai cách gọi tên: Liên Minh hoặc Liên Minh nhân loại.

[2] Hologram: hình ảnh ba chiều được tạo ra từ mô hình giao thoa chiếu sáng bởi một chùm bức xạ kết hợp phân chia, chẳng hạn như tia laser.

[3] Sự kiện thắt nút cổ chai (The Population Bottleneck / Genetic Bottleneck): là nút thắt dân số hay nút cổ chai di truyền là sự suy giảm mạnh về quy mô dân số do các sự kiện môi trường như nạn đói, động đất, lũ lụt, hỏa hoạn, dịch bệnh và hạn hán; hoặc các hoạt động con người gây ra như diệt chủng, bạo lực lan rộng hoặc cố ý phá hủy. Những sự kiện như vậy có thể làm giảm sự biến đổi trong vốn gen của quần thể; sau đó, một quần thể nhỏ hơn, với độ đa dạng di truyền nhỏ hơn, vẫn tiếp tục truyền gen cho các thế hệ con cháu trong tương lai.

[4] Transhumanism: chủ nghĩa con người biến chuyển hay chủ nghĩa siêu nhân (tiếng Việt sử dụng tên gọi thứ hai nhiều hơn), tuy vậy tác giả không muốn sử dụng từ “siêu nhân” vì có thể gây nhầm lẫn. Sở dĩ dễ gây nhầm lẫn là vì yếu tố tăng cường hay biến chuyển không thể biến con người trở thành siêu nhân (hay có sự liên tưởng tới các siêu anh hùng như trong phim khoa học giả tưởng) mà chỉ nhằm cải thiện / phục hồi / tăng cường một số chức năng của các bộ phận trong cơ thể con người.

Transhumans: là khái niệm về một hình thức trung gian giữa con người và hậu nhân loại. Nói cách khác, con người biến chuyển (hay siêu nhân) là một sinh vật giống con người ở hầu hết các khía cạnh nhưng có sức mạnh và khả năng vượt xa con người tiêu chuẩn. Những khả năng này có thể bao gồm trí thông minh, nhận thức, sức mạnh hoặc độ bền được cải thiện.

[5] Cyborg hóa (Cyborgization): ám chỉ việc cấy ghép máy móc (thành phần cơ khí) vào cơ thể con người nhằm nhiều mục đích (từ thẩm mĩ, phục hồi chức năng, trị liệu, tăng cường, đến phù hợp với định cư trong các môi trường khắc nghiệt liên hành tinh hay vì mục đích quân sự,...).